Uciekły przed wojną, dziś w Polsce próbują zbudować życie na nowo – bezpieczne, choć niepozbawione lęku. Na sali treningowej uczą się, jak reagować, gdy zagrożenie znów stanie w ich progu. Zajęcia z samoobrony to dla kobiet z Ukrainy więcej niż nauka ciosów – to powolne odzyskiwanie kontroli nad życiem i wiary w siebie.
Nowe życie w Toruniu
Valentyna przyjechała z Ukrainy na początku eskalacji wojny. Od razu trafiła do Torunia. “Żyje się spokojnie, ale moje myśli są w Ukrainie, w domu” – mówi na sali treningowej. W ramach projektu social inclusion Polskiej Akcji Humanitarnej skorzystała z pomocy finansowej na mieszkanie, ze wsparcia prawnego oraz konsultacji z psychologiem. Nowością są dla niej zorganizowane zajęcia z samoobrony, w których z radością wzięła udział: “Zakładałam, że będzie fajnie, ale chyba nie, że aż tak”.
Teraz w Toruniu czuje się bezpiecznie, jednak wspomina Krzywy Róg, z którego pochodzi. Panuje tam wieczorami godzina policyjna, przed oczami ma zbombardowane hotele i chaos w mieście. Mimo wszystko chciałaby tam kiedyś wrócić.
Valentyna, fot. PAH 2025
W zajęciach samoobrony wzięła też udział Yuliya z Kijowa. Spotkania na macie mają dla niej wymiar terapeutyczny: “Kiedy pracujesz z ciałem, poprawia się twój nastrój” – mówi w przerwie od treningu. Uważa, że dzięki sztukom walki czuje się bardziej pewna siebie. To dla niej ważne odkąd doświadczyła dyskryminacji ze względu na pochodzenie. Pewnego dnia w pociągu grupka osób pod wpływem alkoholu krzyczała w jej kierunku obraźliwe słowa. – Wiem, że to może zdarzyć się też poza pociągiem, to może nie być tylko atak słowny. Tam czułam się bezpiecznie, bo był konduktor. Na ulicy byłby to problem” – wyznaje. Poza zajęciami samoobrony skorzystała też z kursu zawodowego w dziedzinie kadr i płac. “Bardzo się cieszę, że mam możliwość otrzymać pomoc od PAH, bo zaczynam tu wszystko od początku” – dodaje.
“Dużo kobiet potrzebuje pomocy psychologicznej, bo mają na wojnie dorosłych synów czy mężów – mówi pochodząca z Nikipola Yuliia. “Niektóre straciły bliskich. Nie potrafią się zaadaptować. Potrzebują rozmowy o problemach”. Sama przyjechała do Polski z mamą i córką. Po 3 latach czuje się już stabilnie – ciągle uczy się języka, od początku szukała wsparcia i pomocy wśród organizacji humanitarnych. W ramach projektu social inclusion skorzystała z pomocy finansowej, spotkań z psychologiem oraz zajęć sportowych. “Zawsze marzyłam o tym, by wziąć udział w tego typu zajęciach. W Ukrainie bardzo interesowałam się sportem – był to fitness czy zajęcia dla kobiet – ale nigdy wcześniej nie trafiłam na zajęcia samoobrony” – mówi. “Dużo jest ludzi agresywnych, złych. Warto umieć się obronić”.
Projekt prowadzony przez Polską Akcję Humanitarną ma na celu wszechstronne wsparciu osób uchodźczych z Ukrainy w Polsce. W ramach projektu otrzymują pomoc nie tylko w znalezieniu mieszkania oraz pracy, ale mogą też skorzystać z kursu języka polskiego czy pomocy prawnej. Dużym zainteresowaniem cieszą się zajęcia rozwoju zainteresowań, w tym zorganizowany w Toruniu kurs samoobrony. To tu splotły się historie Valentyny, Yuliy i Yulii.
Samoobrona kobiet: więcej niż trening
“Kickboxing, samoobrona – jakiekolwiek sporty walki budują pewność siebie i świadomość swojego własnego ciała, a co najważniejsze, pokazują też nasze słabości. Uważam, że sporty walki są chyba jedną z najlepszych możliwości, aby przez ćwiczenia zwiększyć pewność siebie.” – powiedział Dawid Piński, instruktor ze szkoły sztuk walki Mata Leao Jiu Jitsu Toruń.
Zajęcia z samoobrony kobiet, fot. PAH 2024
Jak podkreślają eksperci PAH, pomoc nie kończy się wraz z projektem. “Równie ważne jest dla nas, co uczestniczki projektu mogą wziąć ze sobą dalej. Kursy podnoszące lub zmieniające kwalifikacje, lekcje polskiego czy wsparcie psychologiczne procentuje również po zakończeniu projektu” – mówi Joanna Wrzesień-Kwiatkowska, koordynatorka projektu po stronie Polskiej Akcji Humanitarnej.
Autorka: Magdalena Irzycka, Polska Akcja Humanitarna
#SwissEuropeContribution and #SwissEuropeRapidResponseFund
